Γνωρίζω πως όλοι οι άνθρωποι αναπτύσσουν συχνά κάποιου είδους φοβία, οι δικές μου φοβίες είναι πάντα εναλλακτικές. Τι εννοώ με αυτό: κάποιες φορές τις έχω και κάποιες άλλες όχι. Έχουν καθαρά σχέση με τη διάθεση και τις σκέψεις μου ειδικά τον τελευταίο χρόνο λόγω ενός χωρισμού και περαιτέρω έλλειψης προσωπικής ζωής είχα όλα τα συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης δεν ήθελα να βγαίνω έξω, ένιωθα ότι θα λιποθυμήσω, φοβόμουν ποια θα ήταν η αντίδρασή μου σε συναναστροφές (εκρήξεις θυμού και αίσθημα καταπίεσης), έπαψα να ευχαριστιέμαι τα ταξίδια που παλιά τα απολάμβανα, σταμάτησα να φλερτάρω, προσπαθώντας να κοντρολάρω τη ζωή μου όσο γίνεται.
Έκανα πολλά βήματα από τότε, άλλαξα τη στάση μου απέναντι στη ζωή, προσπαθώ να είμαι πιο ανοιχτή, αλλά υπάρχει μια φοβία που μου έχει μείνει και μου κάνει τη ζωή δύσκολη. Ενώ είμαι ένα άτομο που έχω ζήσει όλα τα χρόνια της ζωής μου στην πόλη, στο κέντρο της πόλης, και την έχω περπατήσει άπειρες φορές ξανά και ξανά, τον τελευταίο χρόνο με πιάνει πανικός όταν είναι να περάσω μεγάλους δρόμους με φανάρια και καταφέρνω να τα περάσω μόνο αν περνούν και άλλοι πολλοί μαζί μου. Ξέρω ότι είναι στη σκέψη μου, αλλά ακόμη και όταν το ξεχάσω μόλις βρεθώ στην ανάγκη να περάσω ένα μεγάλο φανάρι μου επανέρχονται όλα τα συμπτώματα (με ζαλίζει ο θόρυβος, νιώθω ότι θα πέσω στη μέση του δρόμου, ότι θα εκτεθώ, ότι μου είναι αδύνατον να κάνω βήμα). τι να κάνω;
Έκανα πολλά βήματα από τότε, άλλαξα τη στάση μου απέναντι στη ζωή, προσπαθώ να είμαι πιο ανοιχτή, αλλά υπάρχει μια φοβία που μου έχει μείνει και μου κάνει τη ζωή δύσκολη. Ενώ είμαι ένα άτομο που έχω ζήσει όλα τα χρόνια της ζωής μου στην πόλη, στο κέντρο της πόλης, και την έχω περπατήσει άπειρες φορές ξανά και ξανά, τον τελευταίο χρόνο με πιάνει πανικός όταν είναι να περάσω μεγάλους δρόμους με φανάρια και καταφέρνω να τα περάσω μόνο αν περνούν και άλλοι πολλοί μαζί μου. Ξέρω ότι είναι στη σκέψη μου, αλλά ακόμη και όταν το ξεχάσω μόλις βρεθώ στην ανάγκη να περάσω ένα μεγάλο φανάρι μου επανέρχονται όλα τα συμπτώματα (με ζαλίζει ο θόρυβος, νιώθω ότι θα πέσω στη μέση του δρόμου, ότι θα εκτεθώ, ότι μου είναι αδύνατον να κάνω βήμα). τι να κάνω;
Απαντω:
Το μήνυμά σας μου δίνει την ευκαιρία να επισημάνω ότι πολλές φορές, ενώ νομίζουμε ότι πάσχουμε από κατάθλιψη ή ακόμη από κάποια πολύ συγκεκριμένη φοβία, παρόλα αυτά τα συμπτώματά μας είναι μέρος ενός προβλήματος που δεν έχουμε ακόμη επισημάνει. Δεν πάσχετε προφανώς από κάποια ειδική φοβία με τους μεγάλους δρόμους, αλλά τα συμπτώματά σας είναι συμβατά με μια διαταραχή πανικού/αγοραφοβία που αυτή την εποχή είναι πιο έντονη στην κατάσταση που μας περιγράφετε. Πιθανότατα, θα είχατε και αλλού συμπτώματα εάν ίσως δεν αποφεύγατε διάφορες καταστάσεις που ξέρετε ότι θα σας ενοχλήσουν. Η σκέψη ότι μπορεί να λιποθυμίσετε, ή ότι θα εκτεθείτε και θα γίνετε ρεζίλι στους άλλους, είναι πολύ συχνές (θα έλεγα τυπικές) των πασχόντων από αγοραφοβία. Δεν χρειάζετε φυσικά να σας τονίσω ότι η μόνη θεραπεία που τουλάχιστον πιστεύω προσωπικά ότι μπορεί να σας κάνει να αντιμετωπίσετε ριζικά αυτά τα προβλήματα είναι η γνωσιακή - συμπεριφορική ψυχοθεραπεία σε θεραπευτή που να γνωρίζει ιδιαίτερα την θεραπεία της αγοραφοβίας με αυτόν τον τρόπο. Κάποια φάρμακα προσφέρουν ανακούφιση και βοηθούν αλλά η φοβία είναι μαθημένη συμπεριφορά και ο μόνος τρόπος να την αντιμετωπίσουμε είναι με νέα μάθηση, ό,τι ακριβώς προσπαθούμε να κάνουμε δηλαδή στην προαναφερθείσα ψυχοθεραπεία.
Με εκτίμηση,
Πέτρος Σκαπινάκης
